Na Barbakanie niejednokrotnie błyskały flesze, pisały o nich gazety nie tylko z całej Polski, ale także z zagranicy. Amerykański „New York Times” umieścił duży artykuł, włoski „La Europeo” nazwał ich „gniewnymi, młodymi artystami, wystawiających na starych murach młodą sztukę” a w 1965 r. Kupczyński wraz z żoną oraz maleńką córeczką trafili na okładkę poczytnego czasopisma „Stolica”. Ukazywały się kolorowe pocztówki z Barbakanu obwieszonego obrazami, a w bardzo modnej wówczas kronice filmowej, w materiale dotyczącym Starówki nie mogło zabraknąć Kupczyńskiego i Naliwajko, brylujących na murach oraz migawek z turystami tłumnie zwiedzającymi „plenerową wystawę”.

Prezentowanie swoich prac w tak turystycznym miejscu dawało duże możliwości nawiązania znaczących dla ich kariery kontaktów. Przychodziło tam bowiem wiele znanych osobowości ze świata polityki, filmu i sztuki jak Bobby Kennedy, Kirk Douglas czy Bernard Davis dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Miami. Jednym z „klientów” Kupczyńskiego i Naliwajki był ambasador amerykański, który nabył kilka obrazów do swojej kolekcji. Barbakan stał się niemal kultowym miejscem, które chętnie odwiedzały znaczące postacie polskiej kultury m.in. piosenkarz Olgierd Buczek, dziennikarz Maciej Łukasiewicz czy nawet sam Daniel Olbrychski,
przy okazji kręcenia na Starym Mieście filmu Stanisława Barei „Małżeństwo z rozsądku”, w który grał rolę ubogiego malarza (!). Notabene mury obwieszone obrazami Barbakańczyków zagrały w teledysku do przewodniego utworu tego filmu „Panie Kowalski,
Panie Kwiatkowski” zaśpiewanym przez znanego piosenkarza Tadeusza Chyłę. Pewnego dnia zawitał nawet niezwykle już wtedy popularny malarz-prymitywista Nikifor Krynicki, który z zaciekawieniem oglądał wystawę, wzbudzając przy tym powszechną sensację.
Bywali także ambasadorzy, przedsiębiorcy a przede wszystkim kolekcjonerzy, marszandzi i galernicy. Zawierano umowy dotyczące zagranicznych wystaw, a artyści często poznawali na murach stałych nabywców swojej sztuki, którzy pochodzili z wielu krajów
świata jak Stany Zjednoczone, N.R.F., Włochy, Iran czy Finlandia. Wielokrotnie odbywał się także handel wymienny np. za obraz dostawali przyzwoity płaszcz lub marynarkę, a jak wiadomo, był to wówczas towar bezcenny i poszukiwany.

Oczywiście obserwującej ich stale milicji, nie mogli przyznać się do faktu, że nie tylko wystawiają ale także sprzedają, i to całkiem nieźle. Czasami transakcje odbywały się za pośrednictwem Desy, jednak znakomita większość obrazów „szła na lewo”. Była to „tajemnica poliszynela” i milicja doskonale wiedziała co się dzieje. Jednak w 1967 r., przestała przymykać oczy na ten nielegalny handel. Już wcześniej, przez kontakty z obcokrajowcami, zdarzało się, że niektórzy byli „zapraszani” na Rakowiecką na przesłuchanie.
Teraz jednak dostali „propozycję”, z którą trudno było dyskutować: wyniesienie się z murów wraz z obrazami lub podróż milicyjnym wozem w nieznanym kierunku. Nie było więc wyjścia, musieli opuścić swoją galerię.

W kilku przypadkach jak choćby Smolarka, Kupczyńskiego czy Naliwajki trudna sytuacja w kraju popchnęła ich do emigracji z Polski do Szwecji i Kanady. Do świata który, stwarzał im większe możliwości rozwoju i utrzymania się ze swojej twórczości. Tam nikt nie pytał ich o dyplomy i legitymacje, liczył się talent i pasja. Nie narażał także na wieczne kontrole i ograniczenia. Część Barbakańczyków pozostała w ojczyźnie, jednak aby dalej tworzyć, zmuszeni byli do częstych zagranicznych wyjazdów w poszukiwaniu zbytu na swoje obrazy, co odbywało się nieraz kosztem życia rodzinnego. Po wielu latach, jeden z nich Jerzy Lassota z pomocą kolegi z grupy malarskiej „Niezależni’69” (która powstała niedługo po zamknięciu wystaw na murach) Mirona postanowili powrócić na Barbakan. W 1998 r. odbyło się pierwsze wydarzenie o nazwie „Artbarbakan’98”, a rok później powstała Fundacja Artbarbakan.
Wystawiano prace dawnych Barbakańczyków jak Kupczyński, Smolarek czy Mieliwodzki, a także innych, mniej powszechnie znanych artystów jak Miron, Jerzy Świątkowski czy Zbigniew Gręziak, których twórczość postanowiono wypromować. Inicjatywa ta przerodziła się w coroczną, letnią imprezę.

Dla młodych, niezależnych artystów z gorącymi głowami, Barbakan stał się przepustką do innego świata, niezwykle barwnego ale też wymagającego wielu trudnych decyzji i poświęceń. Jednak tam na murach podjęli decyzję aby podążać niezależną drogą, która zmieniła ich życie na zawsze.

Agnieszka Stróżyk
historyk sztuki, specjalizująca się w historii grupy Niezależni oraz historii Pierwszych Barbakańczyków